Propolis Nedir ?

[moderhan]

Münstedt ve Zygmunt (2001)' un bildirdiğine göre propolisin genel bileşiminde %50 reçine, %30 balmumu, %10 essensiyal ve aromatik yağlar, %5 polen ve %5 organik kalıntılar vardır. Propolisin temel kimyasal içeriğinde ise, flavonoidler, fenolikler ve çeşitli aromatik bileşikler bulunmaktadır. Bu bileşikler suda ve hidrokarbon çözücülerde zayıf çözünürken alkolde iyi çözünürler. Propolisin genelde kullanılan çözücüleri ise alkol, aseton, amonyak, benzen, kloroform ve eterdir. Farklı propolis örnekleriyle yapılan çalışmalar sonucunda propolisin bileşiminde 300′ den fazla madde belirlenmiştir bu maddelerden bazıları örnek olarak verilmiştir.

Krisin: Tümör sitotoksititesi (Hladon et al., 1987), Anti Heliobacter pylori (Stangaciu, 1998)
Apigenin: Gastrik ülserin tedavisi (Dadant, 1992)
Asasetin: Antiinflamatör (Bankova et al.,1983)
Kuersetin: Antiviral (König, 1985), Kapillerin güçlenmesi (Schmidt, 1996; Stangaciu, 1998), Antitümör (Stangaciu, 1998), Spazm giderici (Dadant, 1992)
Kaempferid: Spazm giderici (Dadant, 1992)
Galangin: Bakteriostatik (Pepeljnjak, 1982), Antibakteriyel (Metzner et al., 1979), Antimikotik  (Metzner et al., 1979), Anti Heliobacter pylori (Stangaciu, 1998)
Pinosembrin: Bakteriostatik  (Stangaciu, 1998), Anti-Candida (Paintz and Metzner, 1979), Anti Heliobacter pylori (Stangaciu, 1998), Lokal anestezik (Schmidt, 1996)
Pinobanksin: Antimikotik (Metzner et al., 1979)
Pinostrobin: Lokal anestezik (Paintz and Metzner, 1979)
Luteolin: Antiviral (König, 1985), Gastrik ülserin iyileşmesi (Dadant, 1992)
Artepillin C: Antitümör (Matsuno et al., 1997)
Ferulik asit: Antibakteriyel (Stangaciu, 1998), Kollajenik etki (Stangaciu, 1998), Antioksidan etki (Bankova, 2000)
Benzoik asit: Bakteriostatik, bakterisit (Janes and Bumba, 1978), Antiseptik (Stangaciu, 1998)
Sinamik asit: Anti-Staphylococcus aureus (Stangaciu, 1998)
Sinamik asit ve esterleri: Antifungal (Stangaciu, 1998), Antibakteriyel (Stangaciu, 1998)
Kafeik asit: Antiviral (König, 1985; Schmidt, 1996), Antibakteriyel (Schmidt, 1996; Stangaciu, 1998), Antiinflamatör (Bankova et al., 1983), Antioksidan etki (Bankova, 2000)
Klerodan diterpenoidler: Antitümör (Matsuno, 1995)
Kafeik asit türevleri: Lokal anestezik (Paintz and Metzner, 1979)
Kafeik asit phenethyl ester: Antitümör (Matsuno et al., 1997a), Herpes virüsüne karşı (Stangaciu, 1998)
Prenyl caffeate: Potansiyel kontak alerjen (Stangaciu, 1998)
Uçucu bileşenler (Eterik yağlar): Antimikrobiyal (Stangaciu, 1998)
Bisabolol: Antiinflamatör (Stangaciu, 1998)
Arjinin (aminoasit): Mitozu stimule eder protein biyosentezini artırır
Prolin (aminoasit): Kollajen ve elastinin
Bakır: Endarteritis, deri hastalıkları (Stangaciu, 1998)

Propolisin su ve etanol ekstraktlarıyla in vitro koşullarda yapılan deneylerde karaciğer hücrelerinin (hepatositler) propolis ekstraktı içerisinde, etanol, karbon tetraklorid, galaktosamin ve allil alkol gibi zehirli maddelere karşı korunabildiğini göstermiştir. Özellikle propolisin su ekstraktından elde edilen dicaffeoyl quinic asidin çok önemli bir koruyucu olduğu bulunmuştur. Propoliste bulunan bazı bileşenler, C vitamini ve E vitamini gibi antioksidanlardan daha etkili olabilir. Antioksidan etki; serbest radikal atıkların toplanmasıdır ki bunlar azaltılan glutahione seviyesinin hücre içinde oldukça önemli olduğunu göstermektedir, bir başka hipoteze göre propolisin bazı bileşenleri, dolaşımdaki kan tarafından emilerek, C vitamini gibi davranmaktadır. Propolisin virüslere karşı olan etkisi, çok uzun yıllardan beri bilinmekte olup, içeriğinde kafeik asit fenil ester grubunu içeren propolis örneklerinin virüslere karşı etkin olduğu gösterilmiştir. Ayrıca propolisin Adenovirüsler ve Influenza virüslere karşı etkili olduğu saptanmıştır. Son zamanlarda yapılan bazı çalışmalarda AIDS'in nedeni olan HIV virüsüne karşı da etkileri gözlenmiştir. Propolisin, yaraların iyileşmesindeki olumlu etkisi ile anti-bakteriyel özelliği arasında korelasyon vardır. Propolisin çeşitli tipteki bakteriler ve mantarlar üzerinde bakteri ve mantarın bölünmesini durdurucu etkileri olduğu gösterilmiştir. Propolisin, virüslere karşı etkisi, bitki kaynağı değişse de farklılık göstermemesine rağmen, bakterilere olan etkisi propolisin bitki kaynağına göre değişiklik göstermektedir.